Алдау схемасы әйел жұмыс істейтін оқу орны “ректорынан” WhatsApp—қа келген хабарламадан басталған. Хабарлама мазмұны бойынша ЖОО-да мемлекетке жасалған опасыздық фактісі анықталған-мыс, ал террористік топ оның дербес деректерін пайдалана отырып қаржыландырылған. “Ректор” құпиялылық режимі туралы және онымен “ҰҚК тергеушісі” сөйлесетіні туралы ескерткен.
Өз кезегінде” тергеуші ” кредит тарихын жабу және қаскүнемдердің оның атына қарыз алу әрекеттерін болдырмау үшін шұғыл түрде кредит ресімдеуді талап еткен. Сондай-ақ ол жүргізілетін барлық рәсімдерден кейін кредит бірден жабылып, ал ақша “қауіпсіздікте болатынына сендірген.
Тергеу деректерін жарияламауға қатысты ҚР ҚК 420 және 423-баптарын негізге ала отырып, әйелді үш күн бойы қорқытып келген. Қылмыстық жауапкершілік пен көрсетілген қысымнан құтылу ниетімен ол 2 миллион теңгеге кредит ресімдеп, алаяқтарға береді.
Бірнеше күннен кейін алаяқтар енді микроқаржы ұйымынан (МҚҰ) 6 миллион теңгеге жаңа кредит алуын талап еткен. Осы кезде ғана әйел өзінің алданып қалғанын үсінген.
Ақша тұратын қателіктер:
1. басшыға -“ректорға”/директор/бас дәрігер және т.б. сену.
Алаяқтар оған белгісіз телефон нөмірін пайдалана отырып, оның басшысының атынан әрекет еткен. Әйел кісі мұның мемлекеттік құпиямен байланысты деп шешіп, ақпаратты өздігінен қайта тексеруді жөн көрмеген. Егер де ол ректорға тікелей қоңырау шалып немесе оның кабинетіне барғанда осындай қаржылық шығынның алдын алатын еді.
2. “Құпиялылықты” бұзудан қорқу.
Алаяқтар тергеу деректерін жарияламау туралы қылмыстық кодекс баптарына сілтеме жасай отырып, қысым көрсеткен, әйел кісінің бойына қорқыныш пен асығыстық тудырып, ақпаратты қайта тексеруге мүмкіндік бермеген. Егер сізге жағдайды ешкіммен талқылауға құқығыңыз жоқ деп айтылса-бұл қауіп дабылы. ҰҚК-ға, полиция немесе прокуратураға қоңырау шалып, өзіңізді таныстырып, тергеу жүргізіліп жатқанын, мұндай қызметкер оларда жұмыс істейтіндігін нақтылаңыз. Қарапайым тексеру арқылы алаяқтықтың алдын алуға болады.
3. WhatsApp арқылы хабарласу.
Егер сізден істің мән-жайы туралы тек WhatsApp немесе Telegram мессенджерлері арқылы талқылауды сұрайтын болса, бұл сақ болуға бірден бір себеп: ешбір құқық қорғау органы, банктер клиентпен ресми, әсіресе жеке деректерге, қаржы операциялары немесе тергеу әрекеттері бойынша тілдесу үшін мессенджерлер арқылы әрекет етпейді. Негізгі белгіні есте сақтаңыз-алаяқтар ресми байланыс арналарынан аулақ болады.
4. Үшінші тұлғаларға қолма-қол ақша беру.
Басты қателік-өз атына алған ақшаны бейтаныс адамдарға беру.
Мемлекеттік органдар да, банктер де клиенттерден қаражатты басқа біреудің шоттарына немесе карталарына аударуды сұрамайтынын есте ұстаған жөн. Бұл әрқашан қауіп белгісі.
Бұл жағдай маңызды ескерту болып табылады: егер сізге ұсынған ақпарат таңқаларлық болып көрінсе, жауап беруге асықпаңыз. Үзіліс жасап, фактілерді тексеріңіз-бұл әрекет сізді ақша шығынынан құтқарып, жүйкеңізді қорғауы мүмкін. Өзіңізді және өз қаражатыңызды сақтаңыз!